22ամյա Լուսինեն իրեն համարում է բրենդամոլ և կրում է միմիայն բրենդային ու թանկարժեք հագուստ. «Եթե հագուստս կամ աքսեսուարս բրենդային և թանկարժեք չլինեն, ես կսկսեմ կոմպլեքսավորվել, քանի որ բրենդային հագուստով ես ինձ առավել ինքնավստահ եմ զգում»։
Լուսինեն նշեց, որ բրենդային և թանկարժեք հագուստը որակյալ է և ինքնօրինակ, իսկ իր զգեստապահարանում առանձնահատուկ տեղ են զբաղեցնում կոշիկներն ու պայուսակները։
Ըստ հոգեբան Սաթեն Գրիգորյանի՝ բրենդամոլությունը, հենց ինքը՝ բրենդամոլը, համարում է նորաձև և որևէ կերպ չի ընդունում, որ այն իրականում հոգեբանական նախադրյալներ ունի. «Այն հաճախ թերարժեքության բարդույթի, ցածր ինքնագնահատականի, սեփական Ես-ն ընդգծելու այլընտրանքային տարբերակի, բացառիկ տպավորություն թողնելու պատճառականություն ունի»:
Հոգեբանը նշեց, որ մենք մեր գումարները, որոնք երբեք մեզ չեն բավարարում, վատնում ենք այն ապրանքների վրա, որոնք մեզ ամենևին պետք չեն՝ տպավորություն գործելու այն մարդկանց վրա, որոնց տանել չենք կարողանում:
Մեր զրուցակիցը՝ Լուսինեն չթաքցրեց, որ իսկապես տպավորություն գործելու, դիմացինից ավելի լավը երևալ է ցանկանում. «Երբեմն ես գնում եմ իր ցուց տալու համար, որ ես կարող եմ թույլ տալ գնել այն, անգամ եթե չեմ էլ կրելու, բայց ես պիտի այդ պահին ունենամ այդ իրը, անգամ, եթե վերջին գումարս պիտի ծախսեմ»։
Սաթեն Գրիգորյանը նշեց, որ այս ֆենոմենը հոգեբանության մեջ կոչվում է Վեբլենի պարադոքս՝ ցուցադրական սպառում, որը պայմանավորված է անհատի բացառիկությունն ընդգծելու ձգտումով. «Վեբլենի էֆեկտը տեղի է ունենում, երբ սպառվում են ապրանքներ, որոնք մատչելի չեն սովորական սպառողների մեծամասնության համար՝ իրենց բարձր գների պատճառով։ Եթե այն հասանելի լինի բոլորին, բրենդամոլը կդադարի օգտագործել, քանի որ իր «բացառիկությունը» կդադարի աչք ծակել: Վեբլենի էֆեկտի ամենատարածված օրինակներից մեկը Apple բրենդն է, որն իր դիրքերը որևէ կերպ չի զիջում։ Գուցե զարմանալի հնչի, բայց ապրանքի կամ ծառայության բարձր արժեքը հանգեցնում է ոչ թե պահանջարկի իջեցման, այլ բարձրացման՝ սպառողների որոշակի խմբի՝ բրենդամոլների շրջանում»։
Մեր մյուս զրուցակիցը՝ Անին, նշեց, որ Apple-ը միակ բրենդն է, որի համար նա պատրաստ է մեծ գումարներ վճարել. «Ես ամեն տարի սրտատրոփ սպասում եմ նոր սմարթֆոնի ցուցադրությանը, վաճառում եմ հին հեռախոսս, վրան գումար ավելացնում և գնում եմ նորը։ Ինձ դուր է գալիս դիզայնը, և, այն, որ թանկարժեք է, ինձ չի խանգարում գնել այն, թեկուզ ոչ կանխիկ։ Այդ մոդելն ինձ համար բարձրաշխարհիկության սիմվոլ է»։
Սաթեն Գրիգորյանը նշեց, որ կա նաև մեկ այլ՝ Սնոբի էֆեկտ, որի հիմքում ոչ թե բարձր գինն է, այլ սպառողի ձգտումը՝ ընդգծելու իր եզակիությունը: Եվ հետևաբար՝ որքան մեծ է պահանջարկը, բրենդամոլն այնքան անտարբեր է այդ ապրանքի կամ ծառայության նկատմամբ և հակառակը: Ըստ այդմ՝ ապրանքի գնի նվազումը գնորդի աչքում վատացնում է դրա որակը և վարկանիշը, մինչդեռ գնի բարձրացումն այն դարձնում է ավելի ցանկալի և հրապուրիչ:
Ըստ հոգեբանի՝ բրենդամոլը մարդ է, ով հիանում է բարձրաշխարհիկ հասարակությամբ, ամեն կերպ նմանակում է նրանց ու ձգտում է հայտնվել այդ հասարակության շարքերում։
Մերի Ալոյան
3-րդ կուրս
