1990 թվականի օգոստոսի 23-ին ՀՀ գերագույն խորհուրդը ընդունեց Հայաստանի անկախության հռչակագիրը, որտեղ նշված էր, որ ՀԽՍՀ-ն կազմալուծվում է և ձևավորվում է նոր պետություն՝ Հայաստանի Հանրապետությունը։
![](https://journalist.am/wp-content/uploads/2020/09/received_264534567974773.jpeg)
Հայաստանի երկնքում տևական ժամանակ ամպրոպ էր ու արհավիրք, այդ իսկ պատճառով անկախությունը նման էր ամպրոպից հետո շողացող արևի։ Բանն այն է, որ 1988 թվականին սկսվել էր Արցախյան շարժումը, իսկ դեկտեմբերի 7-ին Սպիտակում տեղի ունեցավ ավերիչ երկրաշարժ, որը հողին հավասարեցրեց Հայաստանի <<հայրաքաղաք>> Գյումրին։
![](https://journalist.am/wp-content/uploads/2020/09/received_1293592657657634.jpeg)
Հայ-ադրբեջանական հակամարտության արդյունքում ադրբեջանաբնակ 500 000 հայեր լքեցին երկիրը, որոնցից 350 000-ը փախստականի կարգավիճակով տեղափոխվեցին Հայաստան։ Սպիտակի երկրաշարժից հետո զոհվեցին 25 000 բնակիչ, անօթևան մնացին 530 000-ը։
![](https://journalist.am/wp-content/uploads/2020/09/received_356960718997757.jpeg)
Հայաստանից Հյուսիսային Կովկաս էվակուացվեցին տասնյակ հազարավոր քաղաքացիներ, մյուս կողմից՝ 1990 թվականին հակամարտությունը վերաճեց պատերազմի։ Արցախյան գոյամարտը տևեց 4 տարի՝ 1990-1994 թվականները։ Այսինքն՝ Հայաստանը ձեռք բերեց իր անկախությունը այն ժամանակ, երբ երկիրը դեռ պատերազմական իրավիճակում էր։ Պատերազմի պատճառով քայքայվեց երկրի տնտեսությունը. այն կանգնեց էներգետիկ ճգնաժամի առջև, երբ փակվեցին արևելյան և արևմտյան սահմանները Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ։ Բնակչությունը զրկվեց ջեռուցումից, ընդհատվեց երկաթուղային կապը, տնտեսությունը կանգնեց կազմալուծման լուրջ վտանգի առաջ։
![](https://journalist.am/wp-content/uploads/2020/09/received_331950188228566.jpeg)
Անկախության գործընթացը սկսվել էր 1990 թվականից։ Օգոստոսի 23-ին ՀԽՍՀ Գերագույն խորհուրդն ընդունեց Հռչակագիր Հայաստանի անկախության մասին, որի համաձայն Հայկական ԽՍՀ-ն վերանվանվեց Հայաստանի Հանրապետություն։
![](https://journalist.am/wp-content/uploads/2020/09/received_371807030512256.jpeg)
Խորհրդարանը որոշեց 1991 թվականի սեպտեմբերի 21-ին հանրապետության տարածքում անցկացնել հանրաքվե՝ ԽՍՀՄ-ի կազմից դուրս գալու և անկախանալու նպատակով։ Հանրապետության բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 2 միլիոն 43 հազար մարդ (կամ քվեարկության իրավունք ունեցողների 94, 39 տոկոսը), «այո» ասաց անկախությանը։ 1991 թվականի սեպտեմբերի 23-ին հանրապետության Գերագույն խորհուրդը Հայաստանը հռչակեց անկախ պետություն։
![](https://journalist.am/wp-content/uploads/2020/09/oOGbb27CzVt53iPdtBe3AjgNDU.jpg)
Հեղինակ՝ Անի Մարտիրոսյան