Սանթուրը լարային հին նվագարան է, որը նվագում են հատուկ փայտիկներով: Ունի սեղանաձև իրան, մետաղյա լարեր: Սկզբում կոչել են «սանդիղ» և հիմնականում նվագել արքունիքում, այնուհետև վերանվանել են սանթուր:
Սանթուրահար Լուսինե Մանգասարյանը «Journalist.am»-ին պատմում է իր գործիքի առանձնահատկության և նվագախմբում հանդես գալու մասին:
–Երաժշտական դպրոցում սովորել և ավարտել եք դաշնամուրի բաժինը, ինչպե՞ս ստացվեց, որ սեր առաջացավ սանթուրի նկատմամբ և սկսեցիք նվագել այդ գործքով:
-Սերը շատ հանկարծակի է եկել։ Սանթուրը այնպիսի գրավիչ ձայն ունի, որ դիմանալ և չսիրահարվել անզոր ես։ Դե ես ել սիրահարվեցի իր ձայնին։ Կարելի է ասել՝ դա սեր էր առաջին հայացքից։
–Իսկ ինչպիսի՞ն էր տան անդամների, ընկերների արձագանքը, երբ առաջին անգամ նրանք լսեցին և տեսան, որ Դուք սանթուր եք նվագում:
-Տան անդամների և ընկերների արձագանքը միայն զարմանքն է եղել և հիացմունքը։ Շատ տպավորված էին գործիքով։
-Հանդես եք գալիս նաև «Նովա» նվագարանների անսամբլում: Արդյո՞ք նվագախմբի կազմում Ձեր սոլո համարները շատ են լինում:
-«Նովա»-ն նվագախումբ է, այսինքն` մենք խումբ ենք և չենք փորձում առանձնանալ երևալու համար, այլ փորձում ենք մեկս մյուսին լրացնել։ Իսկ գործիքը իր ձայնային տեմբռով արդեն իսկ տարբերվում է մյուս գործիքներից, դա չնկատելը արդեն անհնար է։
–«Սանթուր» բառը պարսկերենից թարգմանաբար նշանակում է 100 լար: Ձեր գործիքը ևս կազմվա՞ծ է 100 լարից:
-Այո՛, «սանթուր» պարսկերենից նշանակում է 100 լար։ Բայց 100 լարանի սանթուր դեռ չի եղել։ Կա կարծիք, որ գործիքը սանթուր են անվանել բազմալար լինելու պատճառով։ Իսկ իմ սանթուրը ունի 63 լար:
–Գործիքը նվագում եք հատուկ փայտիկներով, ի՞նչ կառուցվածք ունեն դրանք:
-Փայտիկները լինում են մի քանի տեսակի` մետաղական, փայտե և այլն։ Տարածված է փայտե տարբերակը։ Փայտիկի ծայրին ամրացված է կաշի ձայնային տեմբռը՝ ավելի թավ լինելու համար։
–Չինաստանում եղավ Ձեր առաջին կարևոր բեմելը: Ի՞նչ արձագանքներ ստացաք արտասահմանի հանդիսատեսից նվագարանի այս տեսակի վերաբերյալ:
-Արձագանքները շատ հաճելի էին։ Բոլորին տպավորեց և հետաքրքրեց գործիքը:
-Դուք դասավանդում եք նաև երաժշտական դպրոցներում: Ինչպե՞ս է ստացվում երեխաների մոտ սեր առաջացնել գործիքի հանդեպ:
-Առաջին հերթին պետք է երեխաները սիրեն ուսուցչին, ապա` գործիքը, քանի որ ուսուցչից շատ բան է կախված։ Իսկ գործիքը չսիրելն ուղղակի անհնար է։ Այն թե՛ տեսքով և թե՛ ձայնով գրավում է բոլորին։
Արևիկ Սարգսյան
2-րդ կուրս
