Հռիփսիմեն, ում հայրը ֆրանսիացի է, իսկ մայրը՝ հայ ու լիբանանահայ Հակոբը պատրաստվում են ամռանն ամուսնանալ: Նրանք ծանոթացել են այն ժամանակ, երբ Հռիփսիմեն Մոնպելիեից տեղափոխվեց Հայաստան՝ սովորելու Երևանի պետական համալսարանում: Հակոբն էլ նոր էր վերադարձել Լիբանանից և սովորում էր Հայաստանի ֆիզիկական կուլտուրայի պետական ինստիտուտում:
Արտասահմանում սովորելը, միջազգային ծրագրերի մասնակցելն երիտասարդների, նաև Հռիփսիմեյի համար ամենից առաջ բարձրագույն և որակով կրթություն է, ապա՝ ճանապարհորդելու, նոր վայրեր ու մարդկանց բացահայտելու հնարավորություն: Ոմանց համար էլ այն ընտանիքից առանձին՝ միայնակ ապրելու դժվարությունները հաղթահարելու փորձ է: Իսկ այն, որ արտասահմանում սովորելը նաև ընտանիք կազմելու «պատճառ» է դառնալու, Հռիփսիմեն չէր պատկերացնում: «Մեր ծանոթությունն ու իրար «հավանելը» շատ պատահական ու արագ ստացվեց»,- պատմում է Հակոբը: Հայաստանում նրանք հանդիպել են մի քանի տարի, հետո, երբ Հռիփսիմեն պետք է ավարտեր համալսարանը, որոշել են ամուսնանալ ու մնալ այստեղ:
2019-ին Հայաստանում սովորում էր 2925 արտասահմանցի ուսանող: Նրանց շարքում ամենամեծ խումբը Ռուսաստանի Դաշնության քաղաքացիներին են՝ 813 ուսանող: Երկրորդ տեղում Վրաստանի քաղաքացիներն էին՝ 598 ուսանող, նրանք էլ մեծ մասամբ վիրահայեր են: Մեծ թիվ են կազմում նաև Արևելքի երկրներից Հայաստանի բուհերում սովորող ուսանողները՝ հատկապես Իրանից և Հնդկաստանից: Միջազգային որոշ ծրագրեր, որոնք կրթաթոշակներ են տրամադրում նաև ՀՀ բուհերում սովորելու համար, հոգում են ուսանողների ուսման ու կեցության ծախսերը: Ընդհանուր առմամբ, նախորդ ուսումնական տարվա ընթացքում Հայաստանում սովորող ուսանողներից մոտ 500-ը կրթություն ստացել է անվճար:
Ուսանողական տարիներին միմյանց գտած Իրինայի և Ալեքսի դեպքում էլ ամեն ինչ «ճակատագրի ձեռքում էր», ինչպես իրենք են պատմում: Ալեքսը Մոլդովայից է ու հայուհի Իրինայի հետ ծանոթացել է հենց այնտեղ, բայց առաջին պահի հրապուրանքը Իրինայի համար լուրջ լինել չէր կարող: «Վստահ էի, որ միջազգային ծրագրերում ամենաշատը, որ կարող է լինել, կուրորտային սերն է: Հետո վերադառնալու ենք ու մոռանանք իրար»: Մոլդովայից գնալուց հետո էլ, սակայն, երկուսն իրար հանդիպել են մի շարք ծրագրերի ընթացքում: «Երևի 10-ից ավելի կարճաժամկետ ծրագրի ենք մասնակցել միասին, շփվում էինք, բայց ես դեռ կասկածներ ունեի»,- հիշում է Իրինան: «Վերջին՝ ճակատագրական ծրագիրը Վրաստանում էր, մասնակցում էր միայն Ալեքսը: Ասել էր, որ մոտ տասը օր Թբիլիսիում պիտի մնա, բայց խաբել էր ու ծրագրից հետո մեքենայով Երևան եկել՝ ինձ տեսնելու: Որ տեսա իրեն՝ մինչ էս ունեցածս կասկածները հօդս ցնդեցին. ամեն բան ավելի քան լուրջ էր»:
Զույգը էլի շարունակել է կրթություն ստանալ ու ծրագրերի մասնակցել միասին: Մեկ ու կես տարի՝ մինչև Հայաստան տեղափոխվելը միասին Մոլդովայում են ապրել: Իրինան ասում է, որ որոշել են այլևս ծրագրերի չմասնակցել, կամ մասնակցել երբեմն, այն էլ՝ միասին: «Ոչ թե նրա համար, որ չենք վստահում իրար, կամ վախենում ենք կորցնել: Այլ որովհետև որոշել ենք ու ցանկանում ենք իսկական ընտանիք կազմել, երեխա ունենալ: Ու հուլիսին մեր հարսանիքը կլինի»,- ասում է Իրինան:
Ի դեպ, աշխարհում արդեն ավելի քան մեկ միլիոն երեխա է լույս աշխարհ եկել միայն «Էրազմուս+» ծրագրերի շնորհիվ ստեղծված ընտանիքներում:
Իսկ Ալեքսը հիմա Հայաստանում է՝ Իրինայի հետ հարաբերություններն օրինականացնելու ու, հավանաբար, հենց Հայաստանում ապրելու համար:
«Այստեղ արդեն աշխատանք ունեմ, բարդ է, իհարկե, հայերեն չիմանալով հարմարվել միջավայրին, բայց ռուսերենիս իմացությունն օգնում է շտկել իրավիճակը»,- ասում է Ալեքսն ու ավելացնում՝ ի տարբերություն Իրինայի, ինքը հենց սկզբից էր հասկացել, որ ուշ թե շուտ միասին են լինելու:
Անի Ավետիսյան,
3-րդ կուրս
